പ്രതിനിധിദ്രവ്യംകൊണ്ട് പൂജ നിർവ്വഹിക്കാമെന്ന് പറയുന്നുണ്ടല്ലോ?

പഞ്ചമകാരങ്ങളിൽ ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് ലഭിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ അതിന്റെ പ്രതിനിധിദ്രവ്യം ഉപയോഗിക്കാം എന്ന് മാത്രമേ പറയുന്നുള്ളു. എന്നാൽ ഇത് സമയാചാരമല്ല. പഞ്ചമകാരങ്ങളിൽ ഒന്നെങ്കിലും ഉപയോഗിച്ചുള്ള പൂജ പൂർവ്വകൗളം തന്നെയാണ്. കണ്ടിയൂർ മഹാദേവശാസ്ത്രികൾ ബാലാവിംശതി വ്യാഖ്യാനത്തിലും ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. പഞ്ചമകാര്യങ്ങളിൽ പഞ്ചമം ഒഴിച്ചുള്ളതെല്ലാം സുലഭമായിരിക്കെ പ്രതിനിധിദ്രവ്യം ഉപയോഗിച്ചുള്ള പൂജ ആവശ്യമില്ല. തന്നെയുമല്ല, ഈ മകാരങ്ങളോട് ജുഗുപ്സ കാണിച്ചോ വിമുഖത പുലർത്തിയോ സമൂഹത്തെ ഭയപ്പെട്ടോ  ചെയ്യുന്ന പൂജ പശുപൂജ തന്നെയാണ്.