" ലഗ്നേ ഭാർഗ്ഗവരാശിഗേ കലഹകൃത്
ദുഷ്ടാകുജസ്യാംശകേ
സാധ്വീപുത്രവതീ പുരന്ദരഗുരോ
രംശേ, പുനർഭുശനേ.
സൗമ്യസ്യാംശ സമുത്ഭവാവികലാ
സംഗീതവാദ്യപ്രിയാ
ശുക്രാംശേബുധവല്ലഭാ ച സുഭഗാ
ലോകപ്രിയാജായതേ "
സാരം :-
ഇടവം, തുലാം ലഗ്നങ്ങൾക്കു ശനി ത്രിംശാംശകം വന്നാൽ പുനർ വിവാഹം ചെയ്യുന്നവളാകും എന്നു പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.
ബുധക്ഷേത്രമായ മിഥുനം, കന്നികളിലൊന്ന് ലഗ്നമോ ചന്ദ്രലഗ്നമോ ആവുകയും കുജത്രിംശാംശകത്തിൽ വരികയും ചെയ്താൽ അവൾ കപടാസക്തമനസ്വിനിയാവും. ശനിത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ നപുംസകപ്രായയാവും. ഗുരുത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ പതിവ്രതയാവും. ബുധത്രിംശാംശകത്തിലായാൽ സദ്ഗുണപൂരിതയാവും. ശുക്രത്രിംശാംശകത്തിലായാൽ സ്ഥിരമില്ലാത്ത കാമവികാരത്തോടെ കണ്ണിൽക്കണ്ട പുരുഷന്മാരെയെല്ലാം കാമിക്കുന്നവളായിത്തീരും.
എന്നിങ്ങനെയും.
എന്നിങ്ങനെയും ആശയാർത്ഥത്തിൽ അല്പം ഭേദഗതിയോടെ പ്രതിപാദിതമായിക്കാണുന്നുണ്ട്. ഇതിൽ ലഗ്നമോ ചന്ദ്രലഗ്നമോ ബലപൂർണ്ണമായി ബുധക്ഷേത്രത്തിൽ കുജത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ സന്താനവിഹീനയാകുമെന്നും മന്ദത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ വിധവയോ അഥവാ മൃതസന്താനവതിയും നപുംസകപ്രായയും അസതിയുമാകുമെന്നും; ശുക്രത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ മനോഹരമായ വസ്ത്രാഭരണഭൂഷിതവതിയായി മുഴുത്ത ഗോധനവതിയായിത്തീരുമെന്നും ഹോരാചാര്യപക്ഷത്തെ ഖണ്ഡിച്ചു പറഞ്ഞതായി കാണുന്നു. ബുധക്ഷേത്രത്തിൽ ശുക്രത്രിംശാംശകത്തിൽ വരുന്ന പൂർണ്ണബലമുള്ള ലഗ്നത്തിനോ ചന്ദ്രലഗ്നത്തിനോ " പ്രവികീർണ്ണകാമാ " എന്നു ഹോരാചാര്യൻ പറയുമ്പോൾ ജാതകപരിജാതകർത്താവ് " ചാരുതരാഭരണ ഗോവിത്ത പ്രസിദ്ധാഭവേൽ " എന്നു പ്രശംസനീയമായ വിധം നീട്ടിവലിച്ച് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത്. " പ്രവികീർണ്ണകാമാ " എന്നതിനെ ഖണ്ഡിക്കാൻ വേണ്ടിയല്ല; പ്രത്യുത ആ അർത്ഥത്തെ ഇരട്ടി ബലപൂർണ്ണമാക്കാനും രഹസ്യമായ വിധം ഈ ആഡംബരവിഭൂതിദായകമായ അർത്ഥവിശേഷത്തിൽ ഉദ്ദീപിപ്പിക്കാനും യത്നിച്ചതായിക്കാണാം.
"ബുധഭേ ഭൂമിപുത്രസ്യകാപടീക്ലീബവൽശനേ
ഗുരോസതീ വിദോവിജ്ഞഃ കവേകാമാതുരോഭവേൽ "
എന്നിങ്ങനെയും.
" ത്രിംശാംശേ വനിജസ്യബോധഗൃഹേ
ലഗ്നേതുപുത്രാന്വിതാ
മന്ദാംശേവിധവാഥവാമൃതസുതാ
ക്ലീബാകൃതിസ്ഥാ സതി.
ജൈവേഭർത്തൃപരാ ബുധസ്യ തരുണീ
വിഖ്യാതതേജസ്വിനീ
ശൗക്രേചാരുതരാംബരാഭരണഗോ
വിത്തപ്രസിദ്ധാഭവേൽ"
എന്നിങ്ങനെയും ആശയാർത്ഥത്തിൽ അല്പം ഭേദഗതിയോടെ പ്രതിപാദിതമായിക്കാണുന്നുണ്ട്. ഇതിൽ ലഗ്നമോ ചന്ദ്രലഗ്നമോ ബലപൂർണ്ണമായി ബുധക്ഷേത്രത്തിൽ കുജത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ സന്താനവിഹീനയാകുമെന്നും മന്ദത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ വിധവയോ അഥവാ മൃതസന്താനവതിയും നപുംസകപ്രായയും അസതിയുമാകുമെന്നും; ശുക്രത്രിംശാംശകത്തിൽ വന്നാൽ മനോഹരമായ വസ്ത്രാഭരണഭൂഷിതവതിയായി മുഴുത്ത ഗോധനവതിയായിത്തീരുമെന്നും ഹോരാചാര്യപക്ഷത്തെ ഖണ്ഡിച്ചു പറഞ്ഞതായി കാണുന്നു. ബുധക്ഷേത്രത്തിൽ ശുക്രത്രിംശാംശകത്തിൽ വരുന്ന പൂർണ്ണബലമുള്ള ലഗ്നത്തിനോ ചന്ദ്രലഗ്നത്തിനോ " പ്രവികീർണ്ണകാമാ " എന്നു ഹോരാചാര്യൻ പറയുമ്പോൾ ജാതകപരിജാതകർത്താവ് " ചാരുതരാഭരണ ഗോവിത്ത പ്രസിദ്ധാഭവേൽ " എന്നു പ്രശംസനീയമായ വിധം നീട്ടിവലിച്ച് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത്. " പ്രവികീർണ്ണകാമാ " എന്നതിനെ ഖണ്ഡിക്കാൻ വേണ്ടിയല്ല; പ്രത്യുത ആ അർത്ഥത്തെ ഇരട്ടി ബലപൂർണ്ണമാക്കാനും രഹസ്യമായ വിധം ഈ ആഡംബരവിഭൂതിദായകമായ അർത്ഥവിശേഷത്തിൽ ഉദ്ദീപിപ്പിക്കാനും യത്നിച്ചതായിക്കാണാം.