"അതിഥി ദേവോ ഭവ" എന്നതാണ് ഭാരതീയ വീക്ഷണം. മുന്നറിയിപ്പില്ലാതെ ഭാവനത്തിലെത്തുന്ന അതിഥി ഈശ്വരനെപ്പോലെ പൂജനീയനാണ് എന്ന് പുരാണങ്ങള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു തിഥിയില്‍ അധികം ആതിതെയഗൃഹത്തില്‍ പാര്‍ക്കാത്തവന്‍ എന്നും പതിഞ്ചുദിവസത്തിനുള്ളില്‍ വീണ്ടും വരാത്തവന്‍ എന്നും തിഥി നോക്കാതെ ഗൃഹത്തില്‍ ആഗതനായവന്‍ എന്നും "അതിഥി" എന്ന ശബ്ദത്തിന് അര്‍ത്ഥം കല്‍പ്പിക്കപ്പെടുന്നു. ഗൃഹസ്ഥന്റെ അതേ ഗ്രാമത്തില്‍ത്തന്നെ സ്ഥിരതാമസമുള്ളവനെ അതിഥിയായി പരിഗണിക്കാറില്ല. ഒരു രാത്രിയില്‍ കൂടുതല്‍ അതിതേയ ഗൃഹത്തില്‍ പാര്‍ക്കുന്നവനും അതിഥിയല്ല. "അതിഥിയും മീനും രണ്ട് ദിവസം കഴിഞ്ഞാല്‍ ചീഞ്ഞു തുടങ്ങും" എന്നൊരു പഴഞ്ചൊല്ലുതന്നെ ചിലയിടങ്ങളില്‍ ഉണ്ട്.
അതിഥി ആരായാലും അദ്ദേഹത്തെ യഥാവിധി ആദരിച്ച് സല്‍ക്കരിക്കണമെന്നും ഗൃഹത്തില്‍ നിന്നും നിരാശനായി മടക്കി അയക്കരുതെന്നും പുരാണങ്ങള്‍ അടിവരയിട്ടു സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു അതിഥി ആരുടെ ഗൃഹത്തില്‍നിന്ന് നിരാശനായി മടങ്ങുന്നുവോ ആ ഗൃഹസ്ഥനു അതിഥിയുടെ പാപങ്ങള്‍ ലഭിക്കുന്നു. ഗൃഹസ്ഥന്റെ പുണ്യങ്ങള്‍ അതിഥി കൊണ്ടുപോവുകയും ചെയ്യുന്നു. അതിഥിയെ യഥാവിധി സല്‍ക്കരിക്കാതെ മടക്കി അയച്ചാല്‍ അത് ഗൃഹസ്ഥനു ദോഷമാണെന്ന് ഇതില്‍നിന്ന് വ്യക്തമാകുന്നു. ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തിന്റെ ദീപ്തമായ മറ്റൊരു മുഖമാണ് ഇവിടെയും വെളിപ്പെടുന്നത്.
