പ്രശ്നകര്ത്താവ് ദൈവജ്ഞനോട് തന്റെ ആഗ്രഹം പറയുമ്പോള് ദൈവജ്ഞന് തന്റെ ശ്വാസം ഏത് മൂക്കില് കൂടി സഞ്ചരിക്കുന്നു എന്ന് സ്വയം പരീക്ഷിക്കുന്നതാണ് ശ്വാസ പരീക്ഷണം.
ദൈവജ്ഞന് എന്നും രാവിലെ എഴുന്നേറ്റ ഉടന് തന്റെ ശ്വാസം ഏത് മൂക്കില് കൂടിയാണ് സഞ്ചരിക്കുന്നത് എന്ന് പരീക്ഷിച്ച് അറിയണം. അതായത് ശ്വാസം സഞ്ചരിക്കുന്നത് ഇഡയായിട്ടാണോ പിംഗലയായിട്ടാണോ സുഷുമ്നയായിട്ടാണോ എന്ന് നോക്കണം. പ്രശ്ന കര്ത്താവിന്റെ ചോദ്യ സമയത്ത് ദൈവജ്ഞന് സ്വയം തന്റെ ശ്വാസ പരീക്ഷണം നടത്തി പ്രശ്നകര്ത്താവിന്റെ ചോദ്യങ്ങള്ക്ക് ഉത്തരം നല്കണം.
ഇതു കൂടാതെ ശ്വാസം പഞ്ചഭൂതങ്ങളില് ഏത് ഭൂതവുമായി (പൃഥ്വി, ജലം, അഗ്നി, വായു, ആകാശം) ബന്ധപ്പെടുന്നു എന്ന് നോക്കണം.
പ്രശ്നസമയത്തെ ഭൂതോദയം കണക്കാക്കുക. പ്രശ്നകര്ത്താവിന്റെ ചോദ്യ സമയത്ത് ദൈവജ്ഞന്റെ ശ്വാസം ഏത് ഭൂതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്ന് മനസ്സിലാക്കുന്നത് നാസാദ്വാരത്തില് നിന്നും ശ്വാസത്തിന്റെ ദൈര്ഘ്യം കൊണ്ടാണ്. ശ്വാസത്തിന്റെ ദൈര്ഘ്യം 16 അംഗുലമായാല് ഭൂമി ഭൂതവും, 12 അംഗുലമായാല് ജലഭൂതവും, 8 അംഗുലമായാല് അഗ്നിഭൂതവും, 6 അംഗുലമായാല് വായുഭൂതവും, 2 അംഗുലമായാല് ആകാശഭൂതവുമാകുന്നു.