ലഗ്നേശബന്ധുര്‍യോദി ബാധകേശോ
രന്തും നിഹന്തും യദി തസ്യ ശത്രുഃ
ഭോക്തും സമശ്ചേദ് ഗ്രഹപീഡനം സ്യാ-
ദേവം ത്രിധാ ദൈവവിദോ വദന്തി.
സാരം :-
ദൃഷ്ടിബാധായോഗമുണ്ടായാല്‍ ആ ബാധ രന്തുകാമന്‍, ഹന്തുകാമന്‍, ഭോക്തുകാമന്‍ ഇവരില്‍ ആരാണെന്ന് അറിയേണ്ടതാണല്ലോ.
ബാധകാധിപന് ലഗ്നാധിപന്‍റെ ബന്ധുവാണെങ്കില്‍ ആ ബാധ രന്തുകാമനാണെന്നും,
ബാധകാധിപന് ലഗ്നാധിപന്‍റെ ശത്രുവായാല്‍ ഹന്തുകാമനാണെന്നും,
ബാധകാധിപന് ലഗ്നാധിപന്‍റെ സമനാണെങ്കില്‍ ഭോക്തുകാമനാണെന്നും പറയണം.
ബന്ധുശത്രുത്വാദി "ശത്രൂമന്ദസിതൗ സമശ്ശശിസുതൗ" ഇത്യാദിയായ ഹോരാപദ്യങ്ങളെക്കൊണ്ടും മറ്റും ഗ്രാഹ്യമാകുന്നു. രന്തുകാമന്‍ മുതലായവരെ ചിന്തിച്ചറിയുന്നതിനു വേറെയും ചില അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. അതിനെ താഴെ കാണിക്കുന്നു.
******************************************
അന്യേ തു ലഗ്നേശ്വരദൃഷ്ടയുക്തേ
രന്തും നിഹന്തും മൃതിഷഷ്ഠപാഭ്യാം
ബാധാധിപേƒന്യൈരിഹ ഭോക്തുമേവം
ഗ്രാഹ്യോ വിരോധേ സതി പൂര്‍വ്വപക്ഷഃ
സാരം :-
ലഗ്നാധിപന് ബാധകാധിപന്‍റെ യോഗമോ ദൃഷ്ടിയോ ഉണ്ടെങ്കില്‍ ഉപദ്രവിക്കുന്ന ബാധ രന്തുകാമനെന്നു പറയണം.
ബാധകാധിപന് ആറാം ഭാവത്തിന്‍റെയും എട്ടാം ഭാവത്തിന്‍റെയും യോഗമോ ദൃഷ്ടിയോ ഉണ്ടായാല്‍ ഉപദ്രവിക്കുന്ന ബാധ ഹന്തുകാമനാണെന്നു പറയണം.
ലഗ്നാധിപനും ഷഷ്ഠാഷ്ടമാധിപന്മാരും (6, 8 ഭാവാധിപന്മാര്‍) ഒഴികെ മറ്റുള്ളവരുടെ ദൃഷ്ടി യോഗങ്ങളുണ്ടായിരുന്നാല്‍ ഭോക്തുകാമനാണെന്നും പറയണം.
ഇങ്ങിനെയാണ് ചിലരുടെ പക്ഷം. ആദ്യം പറഞ്ഞതും ഇപ്പോള്‍ പറഞ്ഞതും തമ്മില്‍ പരസ്പരവിരുദ്ധങ്ങളായി വന്നാല്‍ ആദ്യം പറഞ്ഞവയെ "ലഗ്നേശബന്ധുര്യദി" ഇത്യാദി പദ്യംകൊണ്ട് പറഞ്ഞവയെത്തന്നെയാണ് സ്വീകരിക്കേണ്ടത്.
