ജീവോ ജീവബുധൗ സിതേന്ദുതനയൗ
വ്യാര്ക്കാ വിഭൗമാഃ ക്രമാ-
ദ്വീന്ദ്വര്ക്കാ വികുജേന്ദ്വിനാശ്ച സുഹൃദഃ
കേഷാഞ്ചിദേവം മതം
സത്യോക്തേ സുഹൃദസ്ത്രികോണഭവനാത്
സ്വാത്മ്വാന്ത്യധീധര്മ്മപാഃ
സ്വോച്ചായുസ്സുഖപാശ്ച ലക്ഷണവിധേ -
ര്ന്നാന്യേ വിരോധാദിതി.
സാരം :-
ആദിത്യന് വ്യാഴവും, ചന്ദ്രന് ബുധനും വ്യാഴവും, ചൊവ്വയ്ക്ക് ബുധനും ശുക്രനും, ബുധന് ആദിത്യന് ഒഴിച്ച് മറ്റെല്ലാഗ്രഹങ്ങളും വ്യാഴത്തിന് ചൊവ്വ ഒഴികെ മറ്റുള്ളവരും, ശുക്രന് ആദിത്യചന്ദ്രന്മാര് ഒഴിച്ചുള്ളവരും, ശനിയ്ക്ക് ബുധഗുരുശുക്രന്മാരും നൈസര്ഗ്ഗികബന്ധുക്കളാണെന്നാണ് ചില ആചാര്യന്മാരുടെ അഭിപ്രായം.
സത്യാചാര്യരുടെ അഭിപ്രായത്തില് അവരവരുടെ മൂലത്രികോണരാശിയില് നിന്ന് 2 - 4 - 5 - 8 - 9 - 12 ഈ രാശികളുടെ അധിപന്മാരും, ഉച്ചരാശ്യധിപനും നൈസര്ഗ്ഗികബന്ധുക്കളാണെന്നാണ്.
രണ്ടു രാശിയുടെ ആധിപത്യമുള്ള ഗ്രഹങ്ങളെ രണ്ടോ അതിലധികമോ പ്രാവശ്യം ബന്ധുത്വേന നിര്ദ്ദേശിച്ചുവെങ്കില് ആ ഗ്രഹം ബന്ധുവും, ഒരിയ്ക്കല് മാത്രം പറയപ്പെട്ടവന് സമനും, പറയപ്പെടാത്ത ഗ്രഹം ശത്രുവുമാകുന്നു. എന്നാല് ഏകരാശ്യാധിപത്യം മാത്രമുള്ള സൂര്യചന്ദ്രന്മാരെ ഒരിയ്ക്കല് പറഞ്ഞാലും ബന്ധുവിന്റെ കൂട്ടത്തില് കണക്കാക്കുകയും വേണം. ഇതിനെ ഒരു ഉദാഹരണ സഹിതം ഒന്നുകൂടി വ്യക്തമാക്കാം. സൂര്യന്റെ മൂലത്രികോണരാശി, ചിങ്ങവും, അതില് നിന്ന് 2 - 4 - 5 - 8 - 9 - 12 ഈ രാശ്യധിപന്മാര് ക്രമേണ ബുധന്, ചൊവ്വ, വ്യാഴം, വ്യാഴം, ചൊവ്വ, ചന്ദ്രന് ഇവരും, സൂര്യന്റെ ഉച്ചരാശ്യധിപന് കുജനുമാണല്ലോ. ഇവരില് ചൊവ്വയെ രണ്ടു പ്രാവശ്യവും, വ്യാഴത്തെ രണ്ടു പ്രാവശ്യവും പറകയാല് അവര് ബന്ധുക്കളാണ്. ചന്ദ്രന് ആധിപത്യം ഒരു രാശിയുടെ മാത്രമാകയാല് ചന്ദ്രനും ബന്ധുതന്നേയാണ്. ബുധനെ ഒരു പ്രാവശ്യം മാത്രം പറകയാല് അത് സമനും, ശുക്രനേയും ശനിയേയും ഒരാവൃത്തിയും പറയായ്കയാല് അത് രണ്ടും ശത്രുക്കളുമായി. "ശത്രുമന്ദസിതൗ സമഃ ശശിസുതോമിത്രാണി ശേഷാ രവേഃ " എന്നുണ്ട്. ശേഷം ഗ്രഹങ്ങളുടെ ശത്രുമിത്രാദികളേയും ഇപ്രകാരം അറിയേണ്ടതാകുന്നു.