വർഗേഷ്വക്ഷരപഞ്ചകം പവനവഹ്നീന്ദ്രാംബുനാപുംസകം
വാക്യാദൗ തു നപുംസകാക്ഷരമതീവാനിഷ്ടദം പൃച്ഛതാം
ദുഷ്ടൗ മാരുതപാവകൗ വലരിപുർമദ്ധ്യഃ പ്രശസ്തം ജലം
ദീർഘഹ്വസ്രവിഭാഗതഃ സ്വരഗണാശ്ചാംഭോമഹേന്ദ്രാത്മകാഃ. ഇതി.
സാരം :-
വർഗ്ഗാക്ഷരങ്ങൾ ക്ഷ എന്ന അക്ഷരം ഉൾപ്പടെ മുപ്പത്തഞ്ചാണല്ലോ. അവയിൽ ക മുതൽ അയ്യഞ്ച് അക്ഷരം ഓരോ വർഗ്ഗങ്ങളാണ്. അപ്പോൾ ക വർഗ്ഗം ച വർഗ്ഗം ട വർഗ്ഗം ത വർഗ്ഗം പ വർഗ്ഗം യ വർഗ്ഗം ഷ വർഗ്ഗം എന്ന് ഏഴു വർഗ്ഗങ്ങളായി തീരും. ഇവയിൽ ക മുതൽ അഞ്ച് അക്ഷരം ക വർഗ്ഗമെന്നും ച മുതൽ അഞ്ച് അക്ഷരം ച വർഗ്ഗമെന്നും ഇങ്ങിനെ ക്രമേണ ധരിച്ചുകൊൾക. ഈ ഏഴു വർഗ്ഗങ്ങളിലുമുള്ള ഒന്നാമത്തെ അക്ഷരങ്ങൾ വായുവെന്നും രണ്ടാമത്തെ അക്ഷരങ്ങൾ അഗ്നിയെന്നും മൂന്നാമത്തെ അക്ഷരങ്ങൾ ഇന്ദ്രനെന്നും നാലാമത്തേത് ജലമെന്നും അഞ്ചാമത്തേത് നപുംസകമെന്നും പറയുന്നു. നപുംസകാക്ഷരത്തിന് ആകാശമെന്നും അവയിൽ ചില അക്ഷരങ്ങൾക്ക് ശൂന്യാക്ഷരമെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.
വായു അഗ്നി ഇന്ദ്രൻ ജലം ആകാശം
കവർഗ്ഗം ക ഖ ഗ ഘ ങ
ചവർഗ്ഗം ച ഛ ജ ഝ ഞ
ടവർഗ്ഗം ട ഠ ഡ ഢ ണ
തവർഗ്ഗം ത ഥ ദ ധ ന
പവർഗ്ഗം പ ഫ ബ ഭ മ
യവർഗ്ഗം യ ര ല വ ശ
ഷവർഗ്ഗം ഷ സ ഹ ള ക്ഷ
അ - ഇ മുതലായ അഞ്ചക്ഷരങ്ങളേയും രണ്ടായി തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. അവയിൽ മേൽപറഞ്ഞ ഹ്രസ്വാക്ഷരങ്ങൾ ഇന്ദ്രാക്ഷരങ്ങളെന്നും ആ ഈ മുതലായ ദീർഘാക്ഷരങ്ങൾ ജലങ്ങളെന്നും പറയുന്നു. പ്രഷ്ടാവിന്റെ വാക്യത്തിലുള്ള ആദ്യക്ഷരം നപുംസകമാണെങ്കിൽ കഷ്ടഫലവും വായ്വക്ഷരവും അഗ്ന്യക്ഷരവുമാണെങ്കിൽ അശുഭവും ഇന്ദ്രാക്ഷരമാണെങ്കിൽ ഗുണദോഷസാമ്യവും ജലാക്ഷരമാണെങ്കിൽ ശുഭവും ഫലമാകുന്നു.