സ്ത്രീയുടേയും പുരുഷന്‍റെയും ജാതകത്തില്‍ കാണുന്ന പാപഗ്രഹങ്ങള്‍ക്ക്‌ സ്വഭാവത്തിലും, സ്ഥിതിയിലും, ഫലദാനശേഷിയിലും സാമ്യം കാണുക എന്നതിനെയാണ് പാപസാമ്യം എന്ന് പറയുന്നത്. അതായത് സ്ത്രീ ജാതകത്തിലെ പാപത്വത്തെ നി൪വീര്യമാക്കാന്‍ പറ്റിയ പാപത്വം പുരുഷജാതകത്തിലും അതുപോലെ പുരുഷജാതകപാപത്വത്തെ നി൪വീര്യമാക്കാന്‍ പറ്റിയ പാപത്വം, സ്ത്രീ ജാതകത്തിലും ഉണ്ടായിരിക്കുക എന്നതാണ് പാപസാമ്യം എന്ന സിദ്ധാന്തം.
പാപസാമ്യസിദ്ധാന്തം ഒരു വൈരുദ്ധ്യമാണ് എന്ന് തോന്നുക സ്വാഭാവികമാണ്. അതായത് ഒരു ജാതകത്തിലെ പാപത്വം മറ്റു ജാതകത്തിലെ ശുഭത്വം കൊണ്ടുവേണ്ടേ പരിഹരിക്കേണ്ടത് എന്ന സംശയം തോന്നാം. ഗണിതത്തിലെ രണ്ടു ന്യൂനങ്ങള്‍ ചേരുമ്പോള്‍ ഒന്നുമില്ലാതാകുന്നതുപോലെ വേണം പാപസാമ്യത്തേയും കണക്കാക്കേണ്ടത്. വേണമെങ്കില്‍ ശരീരത്തിലെ രോഗപ്രതിരോധ ശക്തിയോട് ഇതിനെ താരതമ്യപ്പെടുത്താം. ശരീരത്തില്‍ രോഗബീജം കുത്തിവെച്ചാല്‍ ആ രോഗപ്രതിരോധ ശക്തി വളരുന്നു. അതുപോലെ സ്ത്രീക്കോ പുരുഷനോ ഒരു ഭാവത്തില്‍ പാപഗ്രഹം നിന്നാല്‍ മറ്റൊരാളുടെ ആ ഭാവത്തില്‍ നില്‍ക്കുന്ന പാപന്‍റെ ഫലം ഏല്‍ക്കുകയില്ല. പാപത്വം മൂലമുള്ള ദോഷങ്ങളും ക്ലേശങ്ങളും വിവാഹജീവിതത്തില്‍ തടയാനുള്ള കഴിവ് ഉണ്ടാകും.
