മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ രണ്ടാമത്തെ അവതാരമാണ് കൂര്‍മ്മം. ദേവരാജാവായ ഇന്ദ്രന് ഒരിക്കല്‍ വഴിയില്‍ വച്ച് ദുര്‍വാസാവ് മഹര്‍ഷിയെ കണ്ടുമുട്ടി. ദുര്‍വാസാവ് ഇന്ദ്രന് സ്‌നേഹപൂര്‍വ്വം വാസനയുള്ളൊരു പൂമാല സമ്മാനിച്ചു. സന്തോഷചിത്തനായ ഇന്ദ്രന് സമ്മാനമായി ലഭിച്ച് പൂമാല തന്റെ വാഹനമായ ഐരാവതത്തിന്റെ മസ്തകത്തില്‍ അണിയിച്ചു. പൂക്കളുടെ വാസനയറിഞ്ഞ് തേന്‍ കുടിക്കാനെത്തിയ ഈച്ചകള്‍ ഐരാവതത്തെിന് ചുറ്റും പറന്ന് അതിനെ ശല്യപ്പെടുത്താന്‍ തുടങ്ങി. അസ്വസ്ഥനായ ആന തുമ്പിക്കൈ കൊണ്ട് മാലയുരി കാല്‍ക്കീഴില്‍ ഇട്ട് ചവുട്ടി അരച്ചു. ഇതുകണ്ട് കലി പൂണ്ട ദുര്‍വാസാവ് ശക്തിയെല്ലാം ചോര്‍ന്ന് ദേവന്മാര്‍ നിര്‍ഗ്ഗുണന്മാരായിപ്പോകട്ടെ എന്ന് ഇന്ദ്രനെ ശപിച്ചു.
ശാപമോചനത്തിന് പരിഹാരം തേടി ദേവന്മാരെല്ലാവരും കൂടി ബ്രഹ്മാവിനെ ചെന്ന് കണ്ടു. ശക്തിശാലികളായ അസുരന്മാര്‍ ത്രിലോകങ്ങളും പിടിച്ചടക്കുമെന്ന ഭയത്തിലായിരുന്നു ദേവന്മാര്‍. ഇതറിഞ്ഞ ബ്രഹ്മാവ് പ്രശ്‌നങ്ങളില്‍ നിന്നൊക്കെ രക്ഷപ്പെടാന്‍ ദേവന്മാര്‍ക്ക് ഒരു ഉപദേശം നല്‍കി. പാലാഴി കടഞ്ഞ് കിട്ടുന്ന അമൃത് സേവിച്ച് അമരന്മാരാവാനും അമൂല്യ വസ്തുക്കള്‍ സ്വന്തമാക്കാനും. എന്നാല്‍ പാലാഴി കടയുക അത്ര എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. മന്ദര പര്‍വതത്തെ കടകോലാക്കി വാസുകി എന്ന കൂറ്റന്‍ സര്‍പ്പത്തെ കയറാക്കി വേണമായിരുന്നു പാല്‍ക്കടല്‍ കടയാന്‍.
നിവൃത്തിയില്ലാതെ വന്നപ്പോല്‍ ദേവന്മാര്‍ നിത്യശത്രുക്കളായ അസുരന്മാരുമായി സന്ധിയുണ്ടാക്കി. അമൃത് കിട്ടുമല്ലോ എന്നു കരുതി അസുരന്മാര്‍ പാലാഴിമഥനത്തിന് തയാറായി.പക്ഷെ, പാല്‍ക്കടലില്‍ മന്ദര പര്‍വതം ഇടുമ്പോഴേക്കും അത് താഴ്ന്നു പോയിക്കൊണ്ടേയിരുന്നു. എന്തു ചെയ്യും?. ഇതിനൊരു പോംവഴി കണ്ടെത്താന്‍ അവര്‍ മഹാവിഷ്ണുവിനെ അഭയം പ്രാപിച്ചു. ദേവന്മാരുടെ സങ്കടം കേട്ട മഹാവിഷ്ണു അവരെ സഹായിക്കാന്‍ തന്നെ തീരുമാനിച്ചു. ലോകത്തെ അസുരന്മാരില്‍ നിന്ന് രക്ഷിക്കാന്‍ ഭഗവാന്‍ കൂര്‍മ്മാവതാരമെടുത്തു. ഒരു കൂറ്റന്‍ ആമയുടെ രൂപത്തില്‍ മഹാവിഷ്ണു സമുദ്രത്തിന്റെ അടിത്തട്ടില്‍ എത്തി പുറം കൊണ്ട് മന്ദര പര്‍വതത്തിന്റെ കൂര്‍ത്ത ഭാഗം താങ്ങി നിര്‍ത്തി. അങ്ങനെ മന്ദര പര്‍വ്വതം താഴ്ന്നു പോകാതെ ഉറച്ച് നില്‍ക്കുകയും പാലാഴി കടയാന്‍ ദേവന്മാര്‍ക്ക് സാധിക്കുകയും ചെയ്തു. ഒടുവില്‍ ദേവന്മാര്‍ അമൃതും സ്വന്തമാക്കി.
