ഇതിന് അർച്ചിർ മാർഗ്ഗമെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. അഗ്നി, അഹസ്സ് (പകൽ) ശുക്ലപക്ഷം, ഉത്തരായനം എന്നീ ക്രമത്തിൽ ജീവൻ ഉത്ക്രമിച്ച് സൂര്യതേജസ്സിലേക്ക് വിലയം പ്രാപിയ്ക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ പൊരുൾ. ഇത് ക്രമ മുക്തി എന്നും പറയപ്പെടുന്നു. അതായത് ഏതെങ്കിലും ദേവതയെ ഉപാസിക്കുന്നവൻ മരണശേഷം ആ ദേവതയിൽ വിലയം പ്രാപിക്കുന്നു. ഇതിന് ഉപനിഷത്തിൽ ഹിരണ്യഗർഭതത്വം എന്നാണ് പറയുന്നത്. ഇതു തന്നെയാണ് കാര്യബ്രഹ്മമെന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നത്. കല്പാന്തകാലത്ത് ഹിരണ്യഗർഭൻ അതായത് കാര്യബ്രഹ്മം പരബ്രഹ്മത്തിലേക്ക് വിലയം പ്രാപിക്കുമ്പോൾ ഉപാസ്യദേവതയുടെ കൂടെ ഉപാസകനും മുക്തി ലഭിക്കുന്നു. ഇത്തരക്കാർക്ക് ശ്രാദ്ധകർമ്മം ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും പുത്രന്മാർ ചെയ്യുന്ന എല്ലാ സുകൃതകർമ്മത്തിന്റെയും ഫലം ഇവരുടെ ഊർദ്ധ്വഗതിയിൽ സഹായകരമായി വർത്തിക്കുന്നു. ഇത്തരത്തിൽ ക്രമമുക്തി ലഭിച്ചവർക്ക് പുനർജ്ജന്മം ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതല്ല.
ഈ രണ്ട് മാർഗ്ഗമല്ലാതെ മറ്റെന്തെങ്കിലും മാർഗ്ഗമുണ്ടോ?
സദ്യോമുക്തി എന്ന അവസ്ഥയുണ്ട്. ഇത് ജ്ഞാനികൾക്ക് മാത്രമുള്ളതാണ്. ജ്ഞാനാദേവതു കൈവല്യം എന്നാണല്ലോ പ്രമാണം. ജ്ഞാനം എന്നാൽ അദ്വൈതബോധമാണ്. അതായത് കേവല ബ്രഹ്‌മാനുഭൂതി തന്നെ. ഇത്തരക്കാർ പരബ്രഹ്മതത്വത്തിലേയ്ക്ക് നിർവികൽപ്പസമാധിയിലൂടെ ലയിച്ചുപോരുന്നു. അങ്ങനെയാണെങ്കിലും ചിലർ ലോകസംഗ്രഹാർത്ഥം ജീവൻമുക്തരായി വ്യാവഹാരികതയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ശ്രീരാമാദികളായ അവതാരപുരുഷന്മാരും, പ്രവാഹണജൈവലി, വിദേഹൻ തുടങ്ങിയ രാജാക്കന്മാരും ഇത്തരക്കാരായിരുന്നു.
