ഉപദേവതകളായി ആരാധിച്ചുവരുന്ന യക്ഷികളില്‍ ഒരു വിഭാഗമാണ്‌ കുടുംബയക്ഷികള്‍. കുടുംബത്തിന്റെ പരദേവതയായിട്ടാണ് ഇവരെ ആരാധിച്ചുവരുന്നത്. ഇവര്‍ക്ക് പ്രത്യേകം പൂജാമുറിതന്നെ തയ്യാറാക്കാറുണ്ട്. കുടുംബത്തിലെ നെല്ലറയോട് ചേര്‍ന്നുള്ള പൂജാമുറിയില്‍ ചുവന്ന പട്ടു വിരിച്ച പീഠങ്ങളിലാണ് കുടുംബയക്ഷിയെ ആവാഹിച്ചിരുത്തുന്നത്. ഇവരെ പ്രീതിപ്പെടുത്തിയാല്‍ കുടുംബത്തിന് രക്ഷ ലഭിക്കുമെന്നാണ് വിശ്വാസം. പ്രത്യേക ദിവസങ്ങളില്‍ ഇവര്‍ക്കായി ഒരുക്കുന്ന പൂജയില്‍ പാല്‍പായസം. തിരളി തുടങ്ങിയവ അര്‍പ്പിക്കാറുണ്ട്. കുടുംബത്തില്‍ അകാല ചരമമടഞ്ഞതും ശിവപാര്‍വ്വതീ ഭക്തരായി കഴിഞ്ഞവരുമായ സ്ത്രീകളാണ് കുടുംബയക്ഷികളായി മാറുന്നതെന്നാണ് വിശ്വാസം.
. . ഹരിശ്രീ ഗണപതയെ നമഃ അവിഘ്നമസ്തു ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ നവഗ്രഹേഭ്യോ നമഃ . .
